Palenie papierosów a ryzyko włóknienia płuc

Włóknienie płuc to choroba, w której przebiegu obserwuje się zbliznowacenie tkanek wokół pęcherzyków płucnych. Dochodzi do ich zesztywnienia i zagęszczenia, przez co zaburzona zostaje praca płuc. W efekcie do krwiobiegu chorego człowieka trafia niewystarczająca ilość tlenu.

Wyróżnia się dwa podstawowe typy włóknienia płuc. Są to: 

• pozapalne włóknienie płuc, spowodowane nieprawidłowym gojeniem wirusowego, mykoplazmatycznego lub alergicznego zapalenia płuc bądź niekorzystnym zejściem płatowego zapalenia płuc, 
• idiopatyczne włóknienie płuc, zwane także włóknieniem samoistnym oraz idiopatycznym śródmiąższowym zapaleniem płuc. 

Do czynników, jakie przyczyniają się do rozwoju włóknienia płuc, zaliczają się przede wszystkim: 

• długotrwała ekspozycja na zanieczyszczenia, takie jak odchody ptaków i zwierząt, włókna azbestu, pyły zbożowe i pył krzemionkowy, 
• radioterapia wykonywana w leczeniu nowotworów, 
• przyjmowanie poszczególnych leków – preparatów stosowanych w chemioterapii i leczeniu zaburzeń pracy serca, a także niektórych antybiotyków, 
• różnorodne choroby płuc i obejmujące płuca, takie jak zapalenie płuc, gruźlica, toczeń rumieniowaty, twardzina, reumatoidalne zapalenie stawów oraz sarkoidoza,
• refluks żołądkowo-przełykowy, 
• czynniki genetyczne. 

Jak palenie przyczynia się do idiopatycznego włóknienia płuc?

Mimo ukazania się artykułów, które sugerują, iż palenie papierosów stanowi jeden z czynników stymulujących rozwój idiopatycznego włóknienia płuc, badania naukowe przeprowadzone w tym zakresie wskazują na brak korelacji między spożyciem wyrobów tytoniowych a zwiększeniem ryzyka zapadnięcia na tę chorobę. Co więcej, część badaczy zauważa, iż palenie papierosów może wręcz polepszyć rokowania i przedłużyć czas przeżycia chorej osoby. 

Objawy włóknienia płuc

Włóknienie płuc w początkowej fazie daje mało specyficzne objawy. Zaliczają się do nich: 

• trudności z oddychaniem,
• duszności, 
• przewlekłe zmęczenie, 
• trudności z podejmowaniem aktywności fizycznej, 
• spłycony oddech, 
• częsty kaszel,
• bóle głowy,
• stany podgorączkowe, 
• znaczny spadek masy ciała. 

Bardziej charakterystycznym objawem wskazującym na wystąpienie włóknienia płuc jest pojawienie się tak zwanych palców pałeczkowatych. Jest to stan, w którym dochodzi do rozdęcia ostatniego paliczka palca, na skutek czego palce przybierają kształt pałeczek dobosza, a paznokcie mają formę szkiełek od zegarków. W zaawansowanym stadium choroby mogą ponadto występować:

• obrzęki kończyn dolnych, 
• powiększenie wątroby,
• płyn w jamie brzusznej, 
• poszerzenie żył szyjnych, 
• sinica skóry, 
• bóle w typie dusznicy piersiowej. 

Gdzie można uzyskać pomoc w przypadku podejrzenia idiopatycznego włóknienia płuc?

W przypadku podejrzenia idiopatycznego włóknienia płuc należy udać się na konsultację do lekarza specjalisty w dziedzinie pulmonologii. Jeżeli dojdzie do wystąpienia objawów o ostrym przebiegu i dużej duszności, konieczne jest pilne zgłoszenie się do szpitala. 

Diagnostyka idiopatycznego włóknienia płuc  

W diagnostyce idiopatycznego włóknienia płuc wykonywane są następujące badania: 

• badania obrazowe – badanie rentgenowskie klatki piersiowej oraz tomografia komputerowa – które pozwalają wykryć chorobę i ocenić tempo jej rozwoju, 
• echokardiografia, czyli USG serca, dzięki któremu można dokonać oceny pracy serca, a także wykryć wszelkie ewentualne nieprawidłowości w budowie jego prawej komory, 
• spirometria, która umożliwia ocenę szybkości oraz ilości przepływu powietrza w jednostce czasu, 
• oksymetria, pozwalająca na monitorowanie przebiegu choroby poprzez mierzenie wysycenia hemoglobin tlenem, 
• próba wysiłkowa, wykonywana na rowerze stacjonarnym lub na bieżni, dzięki której możliwe jest monitorowanie czynności płuc. 

W celu postawienia ostatecznej diagnozy konieczne może być wykonanie biopsji, polegającej na pobraniu niewielkiej ilości tkanki płuc, a następnie zbadaniu jej pod mikroskopem. Materiał do badań pozyskiwany jest na drodze biopsji chirurgicznej, bronchoskopii lub płukania oskrzelowo-płucnego. 

Leczenie włóknienia płuc

Włóknienie płuc powoduje trwałe i nieodwracalne uszkodzenie tego organu. W leczeniu choroby wykorzystywane są następujące metody: 

• farmakoterapia, w ramach której pacjentom administrowane są przede wszystkim kortykosteroidy, leki hamujące układ odpornościowy oraz acetylocysteina z prednizonem, 
• tlenoterapia, która ułatwia oddychanie, równocześnie zmniejszając obciążenie prawej komory serca, 
• rehabilitacja oddechowa, pozwalająca wzmocnić mięśnie oddechowe. 

W zaawansowanych stadiach choroby konieczne może okazać się wykonanie przeszczepu płuc. 

Pulmonolog w Jeleniej Górze 

Diagnozowaniem i leczeniem włóknienia płuc oraz innych chorób tego organu zajmują się pulmonolodzy z Jeleniej Góry z poradni działającej przy Centrum Medycznym Zabobrze w Jeleniej Górze. Wysoce wykwalifikowani i doświadczeni lekarze przyjmujący w placówce oferują najlepszą opiekę pacjentom zmagającym się z chorobami układu oddechowego.